2023 AĞUSTOS BÜLTENİ
Avrupa Yeşil Mutabakatı'nın önemli bir parçasını teşkil eden ve 16 Mayıs 2023 tarihinde AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması'na (SKDM) ilişkin (AB) 2023/956 sayılı Tüzük'ün Türkçeye çevirisi yapılmıştır.
Çeviri metnine ulaşmak için tıklayınız.
SKDM Tüzüğü, AB’nin emisyon azaltma politikalarını olumsuz etkileyecek şekilde AB üretiminin iklim değişikliği politikaları daha az sıkı olan ülkelere kayması sonucunda oluşabilecek karbon kaçağı riskini önlemeyi amaçlamaktadır.
AB, SKDM ile üretim esnasında salınan karbon emisyonları için AB Emisyon Ticareti Sistemi'ni (ETS) yansıtacak şekilde ithal ürünler için ilave ücret getirmekte, böylelikle diğer ülkelerde daha temiz üretim yapılmasını sağlamayı ve AB üreticilerinin rekabetçiliğini korumayı hedeflemektedir.
SKDM’nin kapsamında ilk aşamada, yüksek karbon kaçağı riski taşıyan 6 sektör bulunmaktadır: çimento, demir-çelik, alüminyum, gübre, hidrojen ve elektrik.
SKDM Tüzüğünün geçiş dönemi 1 Ekim 2023 tarihi itibariyle başlayacaktır. 2025 yılının sonuna kadar sürecek olan geçiş döneminde AB ithalatçıları herhangi bir mali yükümlülük altına girmeyecek, SKDM mekanizmasına tabi ithal ürünlerde gömülü emisyonları raporlayacaktır. Emisyonların raporlanmasına ilişkin kurallar ve gereklilikler uygulama tasarrufları aracılığıyla AB Komisyonu tarafından detaylandırılacaktır.
SKDM, 2026 yılında tam olarak uygulamaya geçtiğinde, AB ithalatçıları, SKDM dâhilindeki ithal malları için SKDM sertifikası satın alacaktır. Sertifika fiyatları AB ETS sistemindeki fiyatları yansıtacak şekilde hesaplanacaktır. AB ithalatçıları bir yıl önce ithal ettikleri mal miktarını ve toplam gömülü emisyon miktarlarını her yıl 31 Mayıs tarihinde beyan edecek ve bu miktarlara tekabül eden SKDM sertifikalarını teslim edeceklerdir.
İthalatçılar, üçüncü ülke üreticilerinden alınan doğrulanmış bilgilere dayanarak, ithal edilen ürünlerin üretimi esnasında hâlihazırda bir karbon fiyatı ödendiğini ispat etmeleri durumunda bu bedeli nihai ödemelerinden düşürebileceklerdir.
Sözkonusu Tüzüğe aşağıdaki bağlantıdan ulaşmak mümkündür:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32023R0956
https://ab.gov.tr/siteimages/resimler/HCDB_32023R0956_TR_Temiz_Nihai2.pdf
17 Ağustos’ta Avrupa Komisyonu tarafından yayımlanan SKDM Uygulama Yönetmeliği ile birlikte, kapsama giren beş ana sektöre ilişkin bilgilendirici çevrimiçi seminer tarihleri de açıklandı.
Sırasıyla çimento, alüminyum, gübre, elektrik, hidrojen ve demir-çelik sektörleri ile ilgili seminer tarihleri;
Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, araç şarj ağı işletmecileri yenilenebilir enerji kullanılan istasyonları "yeşil şarj istasyonu" olarak belirleyecek.
Araç şarj ağı işletmecileri, şarj hizmetinde kullanılan elektriğin yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilmesi halinde şarj istasyonlarından tamamını veya bazılarını “yeşil şarj istasyonu” olarak belirleyebilecek.
Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanan ve şarj hizmeti yönetmeliğinde değişiklik yapan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) yönetmeliğine göre, yeşil şarj istasyonları serbest erişim platformunda ayrı bir renk veya işaret ile gösterilecek. Kullanıcılar nezdinde ayırt edilmesine ilişkin logo veya işaretler, EPDK tarafından belirlenebilecek.
İşletmeciler, bu kapsamda tedarik edilen elektrik enerjisinin belirli bir miktarının veya oranının yenilenebilir enerji kaynaklarından üretildiğine dair kanıt sağlayan ve ihraç edilen, her biri 1 MWh elektrik üretimine tekabül eden YEK-G belgesini kullanıcılara itfa ve ifşa etmekle yükümlü olacak.
Bu işletmeciler, kendi şarj ağında yer alan şarj istasyonlarında şarj hizmetine konu olan elektrik enerjisi için elektrik piyasasında yenilenebilir enerji kaynak garanti belgesi yönetmeliği kapsamında faaliyet gösterebilecekler.
Aynı gazetede YEK-G sistemi ve organize YEK-G piyayası işletimine ilişkin esaslarda değişiklikler öngören EPDK kararı da yayımlandı. (REUTERS)
Bilindiği üzere 29/07/2022 tarih ve 31907 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin bazı maddelerinin iptali ve yürütmesinin durdurulması için davalar açılmış olup,açılan davalar sonucunda Danıştay 6.Dairesi Başkanlığı tarafından yapılan değerlendirme sonucunda bazı maddelerin yürütmesi durdurulması yönünde kararlar verilmiştir.
Bu nedenle, gerek Mahkeme Kararı’nın yerine getirilmesi gerekse ÇED Yönetmeliği uygulamalarında Bakanlığımızca/İlgili İl Müdürlüklerimizce yürütülen iş ve işlemlerin aksamaması için yürütmesi durdurulan maddeler/ifadeler gözönünde bulundurularak düzenleme yapılmıştır. Yapılan düzenleme hakkında Taşra Teşkilatlarımız 10.08.2023 tarih ve E-38496763-220.99-7103347 sayılı yazımız ile bilgilendirilmiştir.
Bahse konu yazımızda da yer aldığı üzere, Danıştay 6.Dairesi Başkanlığı tarafından verilen yürütmenin durdurulması kararları doğrultusunda 29.07.2022 tarih ve 31907 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin;
https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/haberler/ced-yonetmeliginin--8230-79251-20230810152607.pdf
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yakın zamanda görüşülmesi planlanan “İklim Kanunu Teklifi Taslağı” içinde Organize Sanayi Bölgelerine yenilenebilir enerji zorunluluğu da yer alıyor.
Taslak düzenlemeye göre Organize Sanayi Bölgeleri Kanununun Alt yapı tesisleri kurma, kullanma ve işletme hakkı başlıklı 20’nci maddesinin birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenecek
OSB’ler, yenilenebilir enerji sistemleri kurarak enerji tüketimlerinin en az % 10’unu bu sistemlerden karşılayacaktır.
TBMM Çevre Komisyonu Başkanı Murat Kurum dün yaptığı yazılı açıklama ile kanun teklifinin yakın zamanda TBMM’de komisyon görüşmelerinin başlayacağını söyledi.
Avrupa Konseyi, yeni düzenlemelerle birlikte AB ülkelerinde enerji verimliliğini ve düşük karbonlu yakıtların kullanımını artırmayı hedefliyor.
Avrupa Konseyi, 2030 yılına kadar Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde toplam nihai enerji tüketiminin yüzde 11,7 oranında azaltılmasına yönelik yeni düzenlemeyi kabul etti. Düzenleme üye ülkelerin tamamı için bağlayıcı olacak.
Yeni düzenleme ile toplam enerji tüketimi üst sınırı 763 milyon ton petrol eşdeğeri ve birincil enerji tüketimi üst sınırı ise 993 milyon ton petrol eşdeğeri olarak belirlendi.
Nihai enerji tüketimine yönelik yıllık enerji tasarrufu hedefi 2024’ten 2030’a kadar kademeli olarak artırılacak. Üye ülkelerin bu süreçte nihai enerji tüketiminde yıllık ortalama yüzde 1,49 oranında tasarruf sağlaması gerekecek. Yıllık tasarruf oranının 2030 sonunda ise yüzde 1,9’a ulaşması hedeflenecek.
Taşımacılık sektörünün karbon ayak izi azaltılacak
Avrupa Konseyi’nin onayından geçen bir diğer yönetmelik ise alternatif yakıt altyapısı yönetmeliği (alternative fuel infrastructure regulation, AFIR) oldu. Yönetmelik ile Avrupa genelinde alternatif yakıt tedariği için daha fazla şarj ve yakıt ikmal istasyonunun kurulması ve taşımacılık sektörünün karbon ayak izinin önemli ölçüde azaltılması hedefleniyor.
Yönetmelik çerçevesinde, 2025 yılından itibaren AB’nin “trans-Avrupa ulaşım ağı (trans-European transport network, TEN-T)” olarak adlandırılan ana ulaşım koridorları boyunca her 60 km’de bir adet olmak üzere otomobil ve kamyonetler için en az 150kW’lık hızlı şarj istasyonlarının kurulması zorunlu olacak.
Yönetmelikle, ağır hizmet araçları için TEN-T ağı boyunca her 60 km’de bir tane minimum 350kW gücünde şarj istasyonunun olması ve 2030’a kadar ağın tamamının kapsanması gerekiyor.
Otomobillere ve kamyonlara hizmet veren hidrojen yakıt ikmal istasyonları ise 2030’dan itibaren tüm kentsel bağlantı noktalarında ve TEN-T çekirdek ağı boyunca her 200 km’de bir olmak üzere konuşlandırılacak.
Denizcilikte kullanılan yakıtların sera gazı yoğunluğu yüzde 80 azaltılacak
Avrupa Konseyi tarafından kabul edilen “FuelEU” yönetmeliği ise yenilenebilir ve düşük karbonlu yakıtların AB’de denizcilik sektöründe kullanımını yaygınlaştırmayı hedefliyor.
Kabul edilen yönetmelik ile denizcilik sektöründe kullanılan yakıtların sera gazı yoğunluğunun 2025 yılına kadar yüzde 2 ve 2050 yılına kadar ise yüzde 80 oranında kademeli olarak azaltılmasını sağlayacak tedbirler devreye sokulacak.
Yüksek dekarbonizasyon potansiyeline sahip biyolojik olmayan yenilenebilir yakıt (renewable fuels of non-biological origin, RFNBO) alımını desteklemek için özel bir teşvik sistemi oluşturulacak.
Yönetmeliğin uygulanmasından elde edilen gelirler, denizcilik sektörünün karbonsuzlaştırılmasını destekleyen projeler için kullanılacak.
Konsey tarafından kabul edilen yönetmelik, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren geçerli olacak.
https://webdosya.csb.gov.tr/db/cygm/duyurular/cbkarar7449-20230810154245.pdf
